Felipe Massa’nın
F1 kariyeri geçen yılın sonu olan Abu Dhabi GP’de son bulmalıydı ancak Williams
takımının Valtteri Bottas’ı Mercedes’e kaptırdıktan sonra yerine tecrübeli
birini getirmesi gerekiyordu. Brezilyalı emeklilik kararından çabucak vazgeçti
ve eski takımına döndü. 11 kez GP kazanmış olan ismin geri dönüş kararı cesur
bir karar ancak daha önce örneği görülmemiş değil...
Niki Lauda – 1979da emekli oldu 1982’de geri döndü
Niki Lauda iki
dünya şampiyonluğu ve 17 yarış galibiyetinden sonra F1’den emekli olmaya karar
verdiğinde bunu şok edici kadar hızlı bir şekilde yaptı: o zaman Brabham
sürücüsü olan isim 1979 Kanada GP’sinin alıştırma etabının ortasında “Hayatta
bir çember etrafında sürüş yapmaktan fazlası var.” diyerek F1’den uzaklaştı.
Avusturyalı
geçtiğimiz yıl Formula1.com’a yaptığı açıklamada “O zaman son verdim çünkü
sıkılmıştım,” dedi. “Ortada bir mücadele yoktu. Motivasyonum kalmamıştı ve
sadece acı veriyordu – çok basit.”
Bunun yerine
Lauda dikkatini başarılı olacak olan havayolu şirketini geliştirmeye çevirdi (Ç.N.: Lauda Air, 2012’de Avusturya
Havayolları ile birleşmiş, 2013’te ise son bulmuştu). Bazı yorumculuk
işleri sebebiyle padoka tekrar ayak basması için birkaç yıl geçmesi
gerekecekti. O noktada bazı büyük kazalara şahit olduktan sonra beyninde yine
bir şeylerin değiştiğini fark etti. “Tekrar riskler almaya hazırdım,” dedi “ve
bu gelişim sebebiyle şaşkındım. Sonra Ron [Dennis, McLaren patronu] aradı ve
bir araba denemek isteyip istemediğimi sordu, tesadüftü ki [psikolojik olarak] hangi
seviyeye yaklaştığımı bilmiyordu.”
Dennis, Lauda’ya
gerçekten F1’e dönüp dönmek istemediğini düşünmesini söyledikten sonra
Donington Park’ta gizli bir test sürüşü ayarlandı. Dennis, 2012’de Motor Sport
dergisine “Onun kararını vermesinden önce birkaç hafta geçmesini bekliyordum,
ancak Donington’dan ayrılıp sağanak yağmur altında M1’de giderken Niki aniden ‘Evet,
yapacağım’ dedi. Birkaç ay sonra Long Beach’te bizim için üçüncü yarışını
kazandı...”
Lauda’nın geri
dönüşü dört sezon sürecekti, tekrar bırakmadan önce geçen bu zaman zarfında pırıldayan
CVsine 8 yarış galibiyeti ve bir dünya şampiyonluğu daha ekledi.
Alan Jones – 1981’de emekli oldu 1985’te döndü
Alex Jones, F1’deki
ilk stintine* 1981’de Las Vegas GP’sini kazanarak mükemmel bir şekilde son verdi.
O noktada 34 yaşındaydı ve dünya şampiyonuydu, gücünün hala yüksek olmasına
karşın dünyanın dört bir yanına durmaksızın seyahat etmekten yıpranmıştı.
*Stint = Bir sürücünün pit-stoplar arasında pistte
olduğu süre ya da birden çok sürücülü yarışlarda sürücülerden birinin aracı
kullanırken geçirdiği süre.
“Bir daha
havalimanı yüzü görmemek” beklentisiyle neşe dolan Avustralyalı, Melbourne’e
yakın olan çiftliğine çekildi ve hatta bir noktada F1’e dönmemek için
kararlığından taviz vermeyerek, 1982’de kaza geçiren Didier Pironi’nin yerini
alması için Ferrari’den gelen çağrıyı reddetti (daha sonra pişman olduğunu
itiraf ettiği bir karar).
Ancak sonunda
geri dönüşün cazibesi dayanılmaz oldu ve kırık kalça kemiği bile (attan düştüğü
için olmuştu) onun 1983 yılında Long Beach’te Arrows için yarışa çıkmasına
engel olmadı. Ancak bu ilişki, Jones’u emekliliğinden döndüren sponsorluk
teklifinin asla gerçeğe dönüşmemesi nedeniyle birden bitti.
Avustralyalının yine
kaçırılmayacak kadar iyi olduğuna inandığı bir başka teklifle piste dönüşü için
iki yıl daha geçmesi gerekecekti.
Oysa sonunda
Haas-Lola projesinin de çıkmaz bir sokak olduğu kanıtlanacaktı. Jones, 15 DNF (yarışı bitirememek) içeren iki puan
alabildiği 20 yarışlık bu stinti sonrası “[Onlar] kek pişirmek için gereken
bütün malzemelere sahiplerdi ama bir türlü fırını yakamadılar,” diyecekti.
Nigel Mansell – 1990’da emekliliğini açıkladı 1991’de
döndü
Teknik olarak
Nigel Mansell bu listeye ait değil çünkü 1990 sezonunun sonunda F1’den
ayrılacağını açıklamış olsa da akabinde emekliliğe girmeden önce başka bir
sözleşme imzaladı.
Fakat bu Mansell’in
ilk açıklamasının samimi olmadığı anlamına gelmiyor çünkü o zamanlar Ferrari’deki
yaşamından o kadar mutsuzdu ki her şeyi bir kenara bırakmaya hazırdı.
Sorunun
merkezinde İtalyan takımında artan politik durumlar vardı. Britanyalı, Silverstone’da
‘onun’ şasesinin Alain Proust’un ricası üzerine Fransız takım arkadaşına
verildiğini öğrendiğinde sorunlar doruk noktasına ulaşmıştı.
Mansell yine de
yarış için pole pozisyonunu kazandı ancak aracının vites kutusu bozulacaktı ve
Prost yarış galibiyeti mirasına konarken Mansell eldivenlerini teatrik bir
şekilde kalabalığa fırlattı ve yaklaşan ayrılığını duyurdu.
Mansell 2009
yılında “İnsanlar o zaman aracımın bozulmasından mutsuz olduğum için anlık bir
karar verdiğimi söylediler,” dedi. “Diğerleri ise sürücülerin pazarlık
piyasasının bir gereği olarak rol yaptığımı. İkisi de doğru değil. Gerçek bir
karardı. Rosanne [eşim] ve ben Silverstone’dan önce konuşmuştuk ve manipüle
edildiğimize karar vermiştik.”
Ancak F1 çıkış
kapısına ulaşamadan önce eski takım patronu Frank Williams bir kez daha aradı
ve ağzı yandı. Mansell geri dönmeyi ancak takım ona tartışmasız bir numara
pozisyonunu verirse ve motor ortağı Renault’un tam desteğini alırsa
düşüneceğini söyledi. Başta reddedilse de, Williams sonunda isteklerine boyun
eğdi ve gerisi bildiğiniz gibi.
1990 yılının sonunda
16 galibiyet ve birkaç kıyısından döndüğü dünya şampiyonluğuyla anılarak emekli
olmak yerine, Mansell 31 galibiyet ve dünya şampiyonu olarak emekli oldu. Fakat
1992’de başka bir emeklilik açıklaması ve 94/95 sezonunda geri dönüşten sonra!
Michael Schumacher – 2006’da emekli oldu 2010’da
döndü
Michael
Schumacher 2006’da F1 tarihindeki en çok kupaya sahip sürücü olarak emekli olduğunda,
motor sporlarının zirve basamağına geri dönmesi için çok az bir şans
görünüyordu. Ancak 2009 Macaristan GP’sinde
Felipe Massa kötü bir şekilde yaralandığında Ferrari halihazırda takıma
özel danışmanlık yapan eski kahramanına döndü.
Schumacher’in motosiklet
yarışları sırasında aldığı geçmek bilmeyen boyun sakatlığı yüzünden geri dönüşü
beklemeye alındı ancak belli ki Almanın ilgisi kışkırtılmıştı ve bir yıl sonra
şok açıklama geldi: 40 yaşındaki isim 2010 yılında F1’de yenilenmiş Mercedes
ile yarışlara katılacaktı.
“Ferrari’nin
başlattığı şey şu anda gördüğünüzü tetikledi” dedi Schumacher. “Ferrari’nin benden
istediği şeyin [Massa’nın yedeği olmak] benim istediğim şey olduğunu gerçekten
hissetmedim. Ancak sorumluluğu hissettiğimde yapmam gerektiğini düşündüm.”
“Üç yıldan sonra
[uzakta geçen] artık enerjim var ve ciddi işler yapmaya hazırım. Eğer kendime
güvenmesem bütün bunların içine girmezdim.”
Geçmiş
zaferlerinin birçoğunun ortak mimarı Ross Brawn ile tekrar bir araya gelen
Schumacher’den çok şey bekleniyordu fakat üç yıllık serüveninin sonunda yalnız
bir tane daha podyum finişi alabildi. Yedi kez dünya şampiyonu olan isim “Çoğu
zamanından keyif aldım,” dedi. “Eskisi gibi başarılı değildi ama hayatım için
çok şey öğrendim. Kaybetmenin kazanmaktan hem daha zor hem de daha öğretici olabileceğini
öğrendim. Şimdi gitmek için iyi bir zaman.”
Felipe Massa – 2016’da emekli oldu 2017’de dönüyor
2006’nın sonunda
F1’den ayrılmasının kendisinin Ferrari’de kalmasının yolunu açtığı eski takım
arkadaşı Schumacher’e bir selam verircesine, Massa emekliliğini Monza’da
açıklamayı seçti.
Sezonun kalanında
Williams ile bir nevi veda turuna çıkmadan önce Massa “Kariyerim beklediğimden
çok daha fazlası oldu ve başardıklarımla gurur duyuyorum,” dedi, Brezilya’da ve
Abu Dhabi’de duygusal yarışlarla bitirdi.
Ancak Brezilyalı
F1’den çok uzaklaşmamışken yeni şampiyon Nico Rosberg kendi emekliliğini
açıklayarak Valtteri Bottas’ın Williams’ı Mercedes için terk edeceği, Grove
merkezli takımın da Massa’yı 2017 yılında kendilerine liderlik etmesi için
emeklilikten dönmeye cezbedeceği olayları tetikledi.
Massa “Medya geri
dönebileceğimi haber yapmaya başladığında, beni F1’de tekrar görmek isteyen
birçok taraftardan gelen tepkiler beni çok etkiledi.” diyerek itiraf etti. “Bu
kesinlikle kararımda etkili bir faktördü ve bu yüzden taraftarlara destekleri
için teşekkür ediyorum. Ancak, günün sonunda, telefon geldiğinde
reddedemeyeceğim bir teklifti. Williams’tı! Başka bir takım için geri dönmezdim.”
Bu çeviri artemiofranchi.org dışında kaynak
gösterilse dahi izin alınmadan yayınlanamaz.