Rakipler Tek Çatı Altında

Alejandro Valverde geçtiğimiz hafta sonunda Rute Del Sol’u(Endülüs Turu) Alejandro Contador’un önünde bitirdi. İki İspanyol birbirine rakip ancak ortak birçok yönleri de var, milliyetlerinden anti-doping men cezalarına kadar. Fark edememiş olabileceğiniz şey ise ikisinin de bisikletlerinin aynı fabrikada üretiliyor olması.

Ancak siz “Alberto Contador bir Trek ve Alejandro Valverde de bir Canyon sürüyor” diyebilirsiniz. Haklı olurdunuz. İki şirket de bazı premium kadrolarını yapmak için Dongguan, Çin’de bulunan Quest Composite Technology adlı firmayı kullanıyor.

Quest’in web sayfası, İngilizce sayfaları da var, bu konu hakkında oldukça açık sözlü durumda. Sayfalarında Louisville Slugger beyzbol sopasının yanında birçok Trek ve Canyon ürününün resimleri bulunuyor.

Aynı firmada üretim demek Canyon ve Trek ürünlerinin boya ve çıkartmalar gibi kozmetik dokunuşlar dışında birbirleriyle aynı olduğu anlamına gelmiyor. İşin aslı bundan çok farklı. İşleri biraz araştırdığımızda Quest’in ambarlar dolusu çalışanın Trek için Ar-Ge, üretim ve hizmet sunduğunu görüyoruz, benzer işleri başka ambarda Canyon için de yapan çalışanlar var. Yani Trek’in ve Canyon’un kadroları aynı değil bunu böyle kalın yazalım ki kimsenin aklını karıştırmayalım.

Original Equipment Manufacturer (OEM) (Tr: Orijinal Ekipman İmalatçısı) yani parçaları ya da hatta bütün malları başka bir firma adına üretme fikri, yerleşmiş bir fikir olmakla birlikte genelde ulu orta dillendirilmez. Yoksa paylaşılan üreticileri daha çok mu beyan etmeliyiz? Eğer ürününüzü kalabalıktan ayırmaya çalışan bir marka müdürü iseniz muhtemelen hayır. Esasında Quest’in web sitesinde bu kadar dolu dolu Trek ve Canyon resimlerinin bulunması sürpriz.

Ancak bu çeşitli kadro üreticilerinin dış etkilere işaret ettiği bisiklet dünyasında o kadar da alışılmadık değil, örnek olarak Pinarello markası Japon imalatçı Toray’dan gelen karbon fiberleriyle övünürken aynısını vintage çelik kadrolarda Columbus ve Reynolds ile yaparak boru sistemini aslında kimin yaptığını gösteriyor. Eğer bir marka kadronun neden yapıldığını kendi isteğiyle söylüyorsa o zaman mantıklı olan yeni adım nasıl yapıldığını kabul etmek midir? İşler burada biraz daha zorlaşıyor çünkü markanın hala benzersiz tasarımının fikir mülkiyetini kontrol etmesi gerekiyor. Risk şu ki insanlar kestirmeye gidip “aynı OEM”i “aynı ürün”e eşitleyebilir ki aslında paylaşılan OEM bu anlama gelmez(yukarıdaki kalın yazıyı hatırlatalım) çünkü bütün iş spesifik teknik özelliklere dayanır, bir firma üstün reçinede ısrar edebilir; diğeri el yapımı karbon bükmeler kullanabilir; bir diğeri son teknoloji dökümleri kullanabilir ve böylece tasarımdaki aerodinamik farklar ve diğer bileşenlerle bütünleşmeden önceki farklılıklara ulaşırız. Yani bilgili kullanıcıların bilgili tercihler yaptığı doğruyken, burada halka açık olan bütün bilgi eşdeğer karbon, reçine, döküm, bükme vs. yerine aynı OEM’den ibaret. Yine de cyclingnews/Bikeradar(İng)‘daki bir kadro inceleme yazısında yazar Trek’e bir kıyaslama yaparak “belki de Ultimate Evo’ya halihazırda en sert rakip Trek Emonda SLR 10’dur” yazmış, bu da aynı fabrikayla bağlantılı olduklarını gösteriyor, değil mi? Hiç değilse bu Quest için bir takdir anlamı taşıyor.

Sessizliğin bir diğer sebebiyse “Çin Malı”nın hala karışık anlamlara sahip olması. Geçtiğimiz sene the BikeBiz websitesinin güzel bir makalesi vardı (İng) bu makalede Çin’deki kadro üretimlerinden bahsediliyor ve Çin’deki kadro üretimini tanımlamak için üç etiket kullanıyordu: kaymak (cream), yetkin (compotent) ve kovboy (cowboy). Kaymak, Quest gibi parça üstünde ismi geçmeyen ancak piyasanın zirvesinde premium kadrolar üreten firma gibileri tanımlıyor. Yetkin üreticiler orta sınıfta dizilen markalar için üretim yapıyor. Kovboylar ise muhtemelen Alibaba’da veya Ebay’de gördüğünüz gerçek olamayacak kadar iyi kadroları üreten firmalar. The Bikebiz makalesi çeşitli OEM imalatçılarının listesine sahip: “Keentech Composite Technology, Cervélo için karbon kadrolar üretiyor. G&M Carbon Components, BMC için üretiyor. Pinarello kadroları 2004’ten beri karbon işinde olan Taiwan ve Çin’deki Carbotec Industrial tarafından üretiliyor. Scott... ... Giant fabrikasında” ve bütün bunlar kaymak tabakanın örnekleri. Kayıtlarda bulunsun, Keentech firması web sitelerine göre Tayvanlı Topkey firmasının bazı Specialized, Merida ve Cannondale üretimlerini yapan bağlı kuruluşu(bu da teoride bütün ilk 5in Topkey üretimi kadrolardan oluştuğu bir yarış olabileceği anlamına geliyor). Her neyse burada önemli olan husus, Çin’de sahtelerin ve kötü üretimlerin yanı sıra bazı en iyi ürünleri de alabilirsiniz bu yüzden etiketin genel havası misal olarak bir “İsviçre Malı” etiketinden daha az güven veriyor.

“Çin Malı” etiketi piyasada yavaşça yükseliyor. Bir zamanlar cebinizdeki telefon Nokia ya da Ericsson gibi Avrupalı bir markaya ait olabilirdi, bugün ise Huawei, Xiaomi ya da Lenovo gibi Çinli akıllı telefon markaları ürüyor ve piyasa liderleri Apple ve Samsung ile mücadeleye girme planları yapıyor. Bugün bu malları üretmek için gereken teknoloji Çin’de yerleşmiş durumda ve Çinli sermaye sahipleri “Batılı” markalar adına üretim yapmaları için fabrikalarını çalıştırmaya devam edebilir ama belki ilerde marjlara bakıp kendi markalarına ait kadroları üretmeye de karar verecekler. Bu o kadar da uzak bir ihtimal değil, Merida gibiler diğer markalar için üretim yaparak başladılar ve bugün World Tour’a kadar uzanan üretim bantları ve markaları var. Factor Bikes da Ag2r La Mondiale’ye sponsorluk yapıyor ve bu da Avrupalı köklere sahip olmayan bir start-up markanın bir Avrupa takımına sponsor olması gerekliliği hakkında ilginç bir vaka incelemesi sunuyor.

Sonuç

Çin Malı mı? Birçok bisiklet öyle. Bazılarının Çin’de aynı çatı altında üretildiğinden bahsetmek çok sık rastlanan bir şey değil. Alejandro Valverde ve Alberto Contador’un Ruta Del Sol’de 1-2 bitirdiğini muhtemelen gördünüz ama onların bisikletlerinin aynı firma tarafından üretildiği çok bilinen bir şey değil. Bisikletleri farklı olabilir ama bu bize bisiklet sporunun arka planındaki sessiz tedarik zincirlerini hatırlatıyor ve bu “kaymak” imalatçılardan birinin kendi markasını başlatıp başlatmayacağını görmek ilginç olacak.

Bu yazının orijinali 20 Şubat 2017 tarihinde inrng.com adresinde yayınlanmıştır.

Bu çeviri artemiofranchi.org dışında kaynak gösterilse dahi izin alınmadan yayınlanamaz.